گرانی خدمات دندان پزشکی به خاطر هزینه بالای مواد مصرفی است

ایسنا علوم پزشکی تهران- ۲۳ فروردین در تقویم ایران به نام روز دندان پزشک ثبت شده است. رشته ای که در سال ۱۳۱۶ با تاسیس دانشگاه تهران پایه گذاشته شد و بعدها در دانشگاه های دیگر نیز تدریس شد. تا پیش از تاسیس دانشکده دندان پزشکی، طباطت دندان داستان دیگری داشت، خلاصه آنکه در تهران سال ۱۳۰۰ فقط سه نفر دندانپزشک بودند؛ دکتر فالک کوش میلچارسکی (اهل لهستان، دندانپزشک مخصوص رضا شاه) و از تکنسین های فوق العاده پروتز دندانی دکتر اتکیناشتومپ (تبعه سوئیس، دندانپزشک مخصوص اتابک) و دکتر هارطیون استپانیان (اهل ترکیه و از زمره پزشکان دربار). اما اکنون بعد از گذشت صدسال کشور دارای دست کم ۲۶ هزار نفر نفر دندان پزشک فعال است، با این همه دندان پزشکی و مراجعان آنها هنوز چالش هایی دارند. ایسنا علوم پزشکی تهران با دکتر بتول کریمی، مدیر کلینیک دندان پزشکی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران نشسته است این چالش ها را بررسی می‌کند.

خانم دکتر کریمی! هر کدام از رشته های پزشکی با چالش هایی رو به رو هستند که رشته دندان پزشکی هم از این قاعده مستثنی نیست. این چالش ها در شرایط کرونا افزایش پیدا کردند. کمی از این چالش ها روایت کنید.

رشته دندان پزشکی از رشته های پرخطر است؛ فاصله دندان پزشک با بیمار کم است و شیوع کرونا این شرایط را بدتر کرد. آغاز پاندمی کووید ۱۹ بسیاری از کلینیک‌ها و مطب‌های دندان‌پزشکی تعطیل شدند اما این تعطیلی نمی توانست ادامه پیدا کند. بسیاری از بیماران با درد دندان مواجه می‌شدند یا بخشی از کار دندان‌ آن‌ها مانده بود. پیش از کرونا هم دندان پزشکان به رعایت پروتکل ها عادت داشته اند، شما هیچ دندان پزشکی را نمی بینید که بدون ماسک و دستکش کار کند. اما کرونا باعث شد این پروتکل‌ها تشدید شوند و دندان پزشکان از ماسک اضافه و شیلد هم استفاده کنند.

بعد از آغاز به کار مطب ها و کلینیک ها میزان مراجعان کم نشده بود؟‌

در ابتدای بازگشایی این اتفاق افتاد. به خاطر ترس از کرونا مردم جز برای موارد اورژانسی مثل داشتن درد شدید به دندان پزشکی مراجعه نمی کردند. اما بعد از مدتی که شرایط نسبتا عادی شد ما هم به کار معمول خود ادامه دادیم.

یعنی به همان میزان قبل از کرونا مراجع به کلینیک ها می‌آیند؟

تقریبا بله. برای نمونه کلینیک دندان پزشکی جهاد دانشگاهی کمتر از یک ماه تعطیل شد و از ابتدای اردیبهشت ماه کار خود را آغاز کرد.چون مراجعان ما در کلینیک جهاد دانشگاهی بسیار زیاد بود در ادامه از میزان آنها کاسته نشد. اما الان که دوباره وضعیت کرونا خطرناک شده مردم می‌ترسدند و بیشتر برای کارهای اورژانسی مراجعه می کنند. اکثر مطب ها و کلینیک ها همینطور است. بعضی از همکاران مطب‌شان را موقتا تعطیل کردند اما عملا ادامه تعطیلی ممکن نیست. اگر مطب‌ها تعطیل شوند بیماران باید کجا بروند؟ به هرحال هرکسی به دندان پزشک خودش مراجعه می کند. علاوه بر موضوع کرونا شرایط اقتصادی هم در میزان مراجعه مردم تاثیر دارد.

در واقع کرونا از این جهت به سلامت دهان و دندان نیز آسیب وارد کرد که بیماران یک درمان را با تاخیر دریافت کنند؟

همینطور است؛ بعد از اینکه بیماران بعد از چهار پنج ماه از ترس کرونا به دندان پزشکی مراجعه کردند وضعیت دندان‌هایشان بدتر شده بود. این مسائل وجود داشت با این حال تقریبا به حالت پیش از کرونا بازگشته ایم. پروتکل ها را بیشتر رعات می کنیم و کارهای قبل از پاندمی را انجام می‌دهیم.

گذشته از بحث کرونا، یکی از چالش‌های خدمات دندان‌پزشکی برای مراجعان هزینه آن است. این موضوع برای دندان پزشکان هم چالش است؟

مردم و بیماران میگویند خدمات دندان پزشکی گران است اما اگر بخواهیم از زاویه دیگری به این مقوله نگاه کنیم متوجه می‌شویم علت گران بودن خدمات دندان پزشکی هزینه‌های مواد مورد استفاده در دندان‌پزشکی است. این هزینه ها هستند که عملا دندان پزشکی را گران می کنند. با این حال بسیاری از بیمه های تکمیلی، خدمات دندان پزشکی را پوشش داده‌اند و افرادی که تحت پوشش این بیمه ها می توانند از بسیاری از خدمات استفاده کنند. اما مشکلی که همیشه وجود داشته و اکنون در چند سال اخیر در اثر نوسانات اقتصادی شدت پیدا کرده، همین بحث مواد مورد استفاده است، در حدی که قیمت برخی از این مواد چند برابر شده است.

این مواد خارجی هستند؟

یک سری از آنها خارجی است، حتی پایه موادی که در داخل کشور تهیه می شود هم از خارج وارد می‌شود. اگر به موارد مصرفی یک بار مصرف در رشته ها و مشاغل دیگر مشاهده کنید آنها هم قیمت های بسیار بالایی پیدا کرده اند. این در حالی است که به میزانی که هزینه های مواد مورد استفاده افزایش پیدا کرده، تعرفه خدمات بالا نرفته اند و این موضوع به ضرر جامعه دندان پزشکان است.

درباره مشکلات حوزه دهان و دندان آمار و ارقام گوناگونی داده می‌شود. اما آن چیزی که پیداست این است که بخش وسیعی از مردم در این حوزه مشکلات بسیار زیادی دارند. علت این موضوع را چه می دانید؟

متاسفانه در جامعه ما پیشگیری و درمان‌های پیشگیرانه خیلی جا نیفتاده است. البته وضعیت کودکان بهتر است. والدین سعی می کنند برای فرزندان شان زودتر به دندان پزشکی مراجعه کنند و جلوی پوسیدگی های دندانی آنها را بگیرند. اما در سنین بالا چنین حالتی وجود ندارد. با تغییر رویکردها به سمت آموزش بهداشت، سلامت و درمان پیشگیرانه هم هزینه های کمتری به خانواده ها تحمیل می کند و هم مراجعه کمتری به دندان پزشکی‌ها وجود خواهد داشت.

هماطنور که گفتم برای سنین پایین شرایط مساعد است و این موضوع یعنی تا حدودی دارد جا می افتد. آموزش هایی که در مدارس یا از طریق رسانه ها داده می شود نسبت به سالهای قبل تاثیر داشته است. فرهنگ خانواده ها هم نسبت به ۲۰ سال پیش بالا رفته است. آنها برای کودکان شان درمان پیشگیرانه را دنبال می کنند و حتی خودشان زودتر به دندان پزشکی مراجعه می‌کنند که درمان های راحت تری داشته باشند. وقتی مراجعه به دندان پزشکی زودتر اتفاق بیفتد ضمن اینکه هزینه های کمتری در  پی خواهد داشت کمتر به سمت روکش و ایمپلنت پیش می روند.

از ایمپلنت صحبت کردید. این موضوع چقدر توسط مردم دنبال می‌شود؟

برنامه ایمپلنت سالهاست که بین مردم جا می‌افتد. قبلا هزینه‌های ایمپلنت نسبت به هزینه های سایر درمان ها بسیار بالاتر بود اما اکنون به خاطر ورود برندهای مختلف، به وجود آمدن یک حالت رقابتی و آن پیشرفت تکنولوژی هزینه آن متعادل‌تر شده و مردم هم از آن بیشتر استقبال می کنند. مردم قبلا به سمت پروتزهای متحرک مثل دست دندان می رفتند اما نگهداری این پروتزها برای میانسالان یا افراد مسن خیلی سخت است. مردم به این سمت می روند که درمان های ایمپلنت را جایگزین پروتزها کنند. این در حالی است که ایمپلنت همین الان هم درمانی نسبتا لاکچری محسوب می شود.

و نکته‌ی آخر … .

ما همیشه به مراجعان می گوییم که بهداشت دهان و دندان هم راحت‌تر و هم کم هزینه ترین روش است. ضمن مسواک زدن و استفاده از نخ دندان مردم باید هر شش ماه یکبار یا نهایتا سالی یکبار به دندان پزشکی مراجعه کنند. گاهی اوقات یک دندان با مراجعه به موقع با یک ترمیم ساده انجام می شود اما اگر همان بماند کار به عصب و روکش می رسد که این هم هزینه بالا و رفت و آمد در پی دارد.

بهداشت دهان و دندان در دوران کرونا هم اهمیت بیشتری دارد و مردم باید آن را بیشتر رعایت کنند. کرونا از حفره دهان و حلق نیز شروع می شود و ثابت شده که بهداشت دهان مثل غرغره کردن آب نمک ساده بسیار تاثیر دارد. این راحت ترین دهان شویه ای است که همه جا می توان از آن استفاده کرد و می تواند در پیشگیری از کرونا تاثیر داشته باشد.