به وقت درمان زخم؛ تولید پانسمان‌های مدرن در جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران

جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران نیز همچون دیگر واحدهای جهاددانشگاهی با گذر زمان و کسب تجارب بیشتری مثل برگزاری ۹ کنگره بین المللی زخم و ترمیم بافت، رفته‌رفته بر تعداد واگن‌های قطار توسعه علمی خود افزود تا جایی که پژوهشگران این سازمان با تلاش خود توانستند موافقتنامه های اصولی برای تولید سه پانسمان نوین خود (آلژینات، فوم و هیدروفایبر) را دریافت کنند.

به گزارش روابط عمومی جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران، این واحد سازمانی نیز مانند سایر واحدهای  این نهاد واگن کوچکی بود که پیشبرد بخشی از جنگ تحمیلی را عهده دار شده بود، اما حالا با انباشت تجربه ای که در این سال ها به دست آورده، به سازمانی معتبر در عرصه ملی و بین‌المللی تبدیل شده است. فرا رسیدن دهه فجر بهانه‌ای برای مروری بر فعالیت های این سازمان شد.

با تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی در سال ۵۹، این ستاد در یکی از اولین اقدامات خود در ۱۶ مرداد آن سال حکم به تشکیل جهاددانشگاهی داد. مصوبه این شورا به دنبال آن بود که نیروهای دانشگاهی که به واسطه تعطیلی دانشگاه‌ها آزاد شده بودند به خدمت گرفته شوند. اولین قدم جهاددانشگاهی نیز اجرای دستورالعمل ستاد انقلاب فرهنگی در رابطه با سامان بخشیدن به مدیریت دانشگاه‌ها بود. اما ناگهان جنگ همه چیز را تغییر داد.

امداد و نجات

نهاد تازه تاسیس جهاددانشگاهی با آغاز جنگ تحمیلی در ۳۱ شهریور ماه به ایفای نقش در مقوله جنگ پرداخت. جدا از آنکه اعضای آن به عنوان رزمنده در جبهه‌ها حضور پیدا می کردند، واحدهای مختلف جهاددانشگاهی، به دانش فنی خود تمسک پیدا کردند و یک گوشه کار از کار جنگ را به دست گرفتند. واحدهای فنی و مهندسی در تعمیر و تأمین نیاز دفاعی کشور کمک می کردند. واحد دانشکده پزشکی تهران نیز مثل دو واحد پزشکی دیگر (ایران و شهید بهشتی) با استفاده از ظرفیت هایی که دانشگاه در اختیار آنها قرار می‌داد در زمینه امدادرسانی به رزمندگان فعالیت می‌کرد.

به این ترتیب دوره‌های امداد و نجات جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران – که امروز نیز همچنان برگزار می‌شود – از قدیمی‌ترین فعالیت های جهاددانشگاهی هستند. اما در عین حال خدمات جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران به رزمندگان و جبهه‌های جنگ محدود نمی‌شد. کلینیک‌ دندان پزشکی این مجموعه نقش مهمی در ارتقای آگاهی جامعه درباره سلامت دهان و دندان ایفا کرد. علاوه بر خدمت رسانی در این کلینیک‌ها، با به کارگیری اساتید مجرب به روزترین آموزش ها به دندانپزشکان داده می‌شد تا از طریق آموزش دندانپزشکان، به نیازهای بخش وسیع تری از جامعه پاسخ داده شود. پس از پایان جنگ تحمیلی جهاددانشگاهی که بنا بر تصمیم شورای انقلاب فرهنگی از  نقش مدیریت در دانشگاه ها کناره گیری کرده بود، با تاکید بر استفاده از ظرفیت های داخلی درصدد پاسخ گفتن به سایر نیازهای کشور برآمد.

نمونه‌هایی از ایفای نقش جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران در سال های پس از جنگ

جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران سال ۱۳۷۵ به حوزه پژوهش و درمان سرطان پستان به عنوان شایع ترین سرطان زنان وارد شد و «پژوهشکده سرطان معتمد» را تاسیس کرد. البته این پژوهشکده بعدها که رشد و بلوغ پیدا کرد – و حالا به عنوان قطب علمی سرطان پستان در کشور و خاور میانه شناخته می شود – به صورت مستقل از سازمان علوم پزشکی تهران به کار خود ادامه می دهد.

جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران در سال ۷۸ برای نخستین بار در کشور اقدام به تاسیس مرکز ارائه خدمات درمانی در منزل کرد. مرکز درمان در منزل (دم) امروز تقریبا همه خدمات درمانی که در بیمارستان ها ارایه می شود -مثل CCU و ICU در منزل – را به صورت ۲۴ ساعته به شهروندان تهرانی ارایه می دهد و در حال حاضر بیش از ۵۰ هزار نفر مشترک از این خدمات بهره مند می شوند.

درمان زخم

با تمام این اقدامات اما حرکت قطار جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران به سوی رشد و توسعه هیچ گاه متوقف نشد. این سازمان در سال های گذشته نیز در تلاش بوده تا با معضل دیگری به نام زخم های مزمن در عرصه سلامت مقابله کند. بر اساس برآوردها ۹۰۰ هزار نفر در کشور به زخم پای دیابتی مبتلا هستند. مرگ در اثر ابتلا به این زخم با سرطان ها برابری می کند. سازمان علوم پزشکی تهران نیز با تاسیس پژوهشکده فناوری‌های زخم و ترمیم بافت (یارا) در سال ۹۴ و ایجاد شبکه‌ای از پزشکان و پرستان در تلاش بوده تا ضمن استفاده از شیوه های نوین درمانی، مثل روش درمانی نوین NACLT، فناوری‌های مبتنی بر فتودینامیک و لارودرمانی عوارض زخم های مزمن مثل قطع عضو را به حداقل ممکن برساند.

تولید پانسمان‌های مدرن در مجموعه جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران

با گذر زمان و کسب تجارب بیشتری مثل برگزاری ۹ کنگره بین المللی زخم و ترمیم بافت، رفته‌رفته بر تعداد واگن‌های قطار توسعه علمی علوم پزشکی تهران افزوده شد. از جمله آن که پژوهشگران این سازمان با تلاش خود توانستند موافقتنامه های اصولی برای تولید سه پانسمان نوین خود (آلژینات، فوم و هیدروفایبر) را دریافت کنند.

در حوزه های مختلف دیگر سلامت و درمان، بخش های دیگری با هدف ارایه خدمات تخصصی به جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران در یکی دو سال اخیر اضافه و یا موافقت اصولی آن ها دریافت شد که مهمترین آنها عبارت از راه‌اندازی مرکز داده‌کاوی و هوش مصنوعی در سلامت، راه اندازی آزمایشگاه ژنتیک پزشکی، راه اندازی آزمایشگاه تشخیص کرونا ، راه‌اندازی مرکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا و تزریق بیش از ۴۰ هزار دوز واکسن کرونا، راه اندازی مرکز خدمات تخصصی مشاوره و روانشناسی (پلی کلینیک سلامت روان رسا)، تاسیس شرکت پارس پژوهان سلامت یارا با سهام ۱۰۰ درصدی برای جهاد دانشگاهی جهت تجاری‌سازی تحقیقات، دریافت مجوز بهره‌برداری و راه‌اندازی کلینیک رادیولوژی و سونوگرافی، دریافت مجوز کلینیک دیابت، زخم و ترمیم بافت، دریافت موافقت اصولی مرکز طب پیشگیری و ارتقاء سلامت، دریافت موافقت اصولی مرکز دندانپزشکی تحت بیهوشی، پیاده‌سازی سامانه یکپارچه HIS در کلینیک‌ها و ثبت کلیه مراحل از پذیرش بیمار تا اتمام کار، راه‌اندازی مرکز خدمات تخصصی انفورماتیک سلامت، توسعه مرکز نوآوری و شکوفایی (منش) و توسعه فضا و تجهیزات آزمایشگاه پژوهشی هستند.

این روند علمی در جهاددانشگاهی تهران در یک سال گذشته منجر به انعقاد توافق نامه هایی در سطح ملی و حتی بین المللی شده است که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توافق‌نامه تقسیم کار ملی زیست فناوری با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
• تفاهم‌نامه همکاری با مرکز تحقیقات طب تجربی دانشگاه علوم پزشکی تهران
• تفاهم‌نامه با شرکت پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد (شناسا)
• جذب حمایت بلاعوض سفارت ژاپن برای راه‌اندازی مرکز خدمات تخصصی ارتقاء سلامت به عنوان زیرساخت بالینی برای تحقیقات گروه پژوهشی

آموزش مدیریت بلایا به مدیران هلال احمر

علاوه بر تعمیق علمی و توسعه فعالیت‌های پژوهشی، جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران به وسیله معاونت آموزشی، بازوی دیگر خود، دوره های تخصصی و به‌روزی تهیه کرده است که از جمله آن ها می توان به دوره مدیریت اجرایی سوانح و بلایا با همکاری سازمان هلال احمر اشاره کرد. این دوره که بر‌اساس آخرین دستاوردهای متخصصان این حوزه در جهان تدوین شده به دنبال انتقال میزان قابل قبولی از مهارت و دانش در زمینه مدیریت بلایا به مدیران کل و مدیران ارشد جمعیت هلال احمر بوده است.

دانشجویان فعال‌اند

در کنار همه این ها جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران از رسالت فرهنگی غافل نبوده است. معاونت فرهنگی این سازمان که دارای ۱۳ کانون فعال دانشجویی است حتی در شرایط پاندمی کووید ۱۹ با فعالیت مستمر و بدون وقفه اعضای کانون‎ها اقدام به برگزاری ۱۶۹ برنامه مثل هجدهمین همایش نکوداشت مقام استاد، سلسله گفتگوهای مدوتاک (با موضوعاتی مثل مهاجرت کادر درمان و انتخاب رشته تخصصی)، نشست‌های به وقت خودشناسی و غرس ۹۰ اصله نهال به یاد شهدای مدافع سلامت کرده است.

مطالب یاد شده در اینجا، تنها گوشه‌ای از فعالیت های سازمان جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران در گذشته و حال بود که به اختصار به آن ها اشاره شد. سایر فعالیت های سازمان از جمله برگزاری ایده بازار سلامت، کنگره سبک زندگی سالم – که برای نخستین بار در کشور ماه آینده برگزار خواهد شد و … در ادامه مسیر جهاددانشگاهی علوم پزشکی تهران در جاده «ایران استوار، ۴۴ سال افتخار» است که در فرصت مناسب دیگری به شرح هر یک از آن ها پرداخته خواهد شد.